Lokale

Aktuale Lokale

Moda e ngadaltë – Pse të jetojmë në kodra të mbeturinave?

Për të folur për modën e ngadaltë, biseduam me Nisa Zurnaxhiun, e cila filloi një iniciativë me konceptin e modës së ngadaltë në Prizren. Nisa është e diplomuar në psikologji dhe ka interesim për mbrojtjen e mjedisit dhe dizajnin. Zurnaxhiu tha: “Unë e kam krijuar gjithmonë punën time duke u kujdesur që të mos e dëmtoj natyrën” dhe po ashtu u shpreh se dizajnin e ka filluar si hobi që në vitet e para të universitetit. “Kur mësova se sa dëm i ka shkaktuar natyrës industria ku unë punoj, doja të isha një zë sipas mundësive të mia për këtë cikël të dëmshëm. Konceptin e modës së ngadaltë e kam nisur për shkak se qysh nga fëmijëria jam rritur në prani të natyrës si dhe nga ndikimi i familjes të cilët më kanë mësuar se shpërdorimi është mëkat."

Lokale

Kalaja si pjesë përbërëse e qytetit

Ndërsa Victor Hugo pranon se koha dhe natyra luajnë një rol të rëndësishëm në shkatërrimin e vlerave të trashëgimisë, ai argumenton se fajtorët e vërtetë janë arkitektët dhe moda. Nga ana tjetër, përpjekja dhe qëndrimi i Hugos për të mbajtur një ndërtesë kaq të rëndësishme, e cila shërben si urë lidhëse midis së shkuarës dhe së ardhmes, kontribuoi në zhvillimin e teorisë së konservimit në arkitekturë.

Kulturë Lokale

Çfarë është kjo faza e dytë e Lumbardhit

Pas pjesës së parë të intervistës të përqëndruar mbi "të shkuarën, të tashmen dhe të ardhmen e Kino Lumbardhit," ndajmë pjesën e dytë të bisedës me drejtorin ekzekutiv të Fondacionit Lumbardhi, Ares Shporta, mbi aktivitetet e Fondacionit në "Fazën II".

Kulturë Lokale

Lumbardhi: e djeshmja, e sotmja dhe e ardhmja

Derisa një brez i tërë priste në radhë për të parë një film në kinemanë Lumbardhi, e cila hapi dyert në shkurt të vitit 1952, shtatëdhjetë vjet më parë, një brez tjetër mori iniciativën për të ringjallur kinemanë e mbyllur. Derisa në kujtesën e disave mbeten të paharruar filmat që i kanë parë, për disa të tjerë të paharruar ishin koncertet e artistëve/eve si Yasemine Hamdan e Gayesu Akyol. Ne biseduam me Drejtorin Ekzekutiv të Fondacionit Lumbardhi, Ares Shporta, për të shkuarën, të tashmen dhe të ardhmen e Lumbardhit, i cili me përpjekje jashtëzakonisht të rëndësishme veproi për mbijetesën e ndërtesës së kinemasë.

Lokale

Një vështrim në restaurimin e kalasë së Prizrenit

Punimet për mbrojtjen e vlerave të trashëgimisë kulturore në fakt duhet të synojnë ruajtjen e ekzistencës së strukturave origjinale dhe ekzistuese të këtyre vlerave. Në këtë kuptim, është e nevojshme të dëgjohet filozofi dhe kritiku i artit anglez John Ruskin. Sipas Ruskinit restaurimi është gjëja më e keqe që mund t'i ndodhë një monumenti, është plotësisht një shembje. Rivendosja e arkitekturës më të bukur dhe më të madhe është po aq e pamundur sa ringjallja e të vdekurve. Në këtë drejtim, sugjerimi i Ruskinit për ruajtjen e cilësive origjinale të një ndërtese është: “Vëzhgoni me shumë kujdes monumentin e vjetër. Numëroni gurët e tij, nëse fillon të copëtohet, lidheni me tela hekuri, vendosni mbështetëse që të mos shembet, mos u preokuponi me shëmtinë e asaj që keni bërë për ta shpëtuar, humbja e një shkopi vlen më shumë se humbja e një gjymtyre”. Me fjalë të tjera, të ruash një ndërtesë do të thotë të transferosh strukturën e saj origjinale në të ardhmen sado që të jetë e mundur, pavarësisht nga kostoja. Edhe pse punimet restauruese të kryera në Kalanë e Prizrenit i shërbyen deri diku këtij qëllimi, disa ndërhyrje e dëmtuan teksturën origjinale të kalasë.

Lokale

Historia e Kalasë së Prizrenit

Kur fokusohemi në strukturën e kalasë, siç tregohet edhe në histori, shihet se ajo është e rrethuar nga muret me lartësi dhe trashësi të madhe që mbrojnë qytetin. Në anën tjetër, duke parë vendndodhjen dhe formën e kalasë, vërehet se Vitruviusi ka ndjekur rekomandimet e dhëna për ndërtimin e kështjellës. Vitruvius, në librin e tij "De Architectura V" (mbi arkitekturën), thekson se kalatë nuk duhet të kenë planimetri katrore ose kënde të sakta, për të mos lejuar që armiku të fshihet, ato duhet të rrethohen nga një terren i ashpër për të vështirësuar afrimin dhe rrugët që çojnë te portat duhet të jenë të lakuar. Në këtë kuptim, kalaja e Prizrenit është e ndërtuar në terren të ashpër, për të parë armikun nga të gjitha këndet, nuk ka kënde të mprehta dhe është projektuar sipas formës së topografisë në të cilën ndodhet. Gjithashtu, hetimet tregojnë se sipas raportit me topografinë dhe ndarjet brenda saj, kalaja përbëhet nga tre pjesë kryesore si 'kalaja e sipërme', 'kalaja e poshtme' dhe 'zona jugore e kalasë'.

Kulturë Lokale

Arti i Duas

Duke iu referuar faktit se që në moshë të vogël ecte me laps në dorë, Dua Slishani thotë se nuk ka ndjekur asnjë kurs dhe beson se ky talent është dhuratë nga zoti. Artistja e re, shprehet se e gjen gëzimin kur fillon të ketë kërkesa për pikturat e saj, të cilat i bën si hobi dhe kështu fillon të lexojë më shumë për pikturën, të bëj kërkime dhe të punojë. Përveç porosive të saj, Slishani i kushton rëndësi prodhimit të veprave abstrakte dhe punës me tekstura. Me Duan folëm për artin e saj.

Lokale

Udhëtimi në kohë i Shoqatës së Bjeshkatarëve “Sharri” 

Ka shumë organizata të bjeshkatarëve që janë themeluar ndër vite, mirëpo Shoqata Bjeshkatare “Sharri” është një shoqatë që simbolizon Prizrenin, dhe është një shoqatë që i ka mbijetuar kohës. Për të mësuar më shumë rreth themelimit dhe aktiviteteve të Sharrit, kemi intervistuar drejtorin ekzekutiv të SHB Sharrit, Z. Sadik Shporta.

Lokale

Personat me aftësi të kufizuara në Prizren ballafaqohen me probleme elementare 

Personat me aftësi të kufizuara (PAK) janë të diskriminuar në çdo sferë të shoqërisë, si në aspektin social, politik dhe atë ekonomik. Ndërtimi i qyteteve, infrastruktura rrugore, ndërtesat e paqasshme për PAK, politikat që mbesin vetëm në letra dhe që nuk implementohen nga institucionet publike dhe private, kanë shkaktuar që problemet me të cilat ballafaqohen PAK të jenë të padukshme dhe të mos trajtohen me prioritet nga institucionet publike. Për të parë se cilat janë sfidat dhe kërkesat kryesore të PAK dhe familjarëve të tyre, kemi intervistuar Znj. Antigona Sestan, drejtoren ekzekutive të organizatës OPDMK në Prizen.

Lokale

Nga fobia e bletëve në bletari

Veterineri Soner Kovaç vazhdoi studimet e doktoratës në departamentin e Higjienës dhe Teknologjisë Ushqimore në Universitetin e Stambollit. Soneri, nga ana tjetër merret me muzikë dhe luan në instrumente si kitarë dhe piano. Për bletarinë, biseduam me Kovaçin, i cili këtë profesion e konsideron si hobi të ri.